Wat is de koopkrachtpremie?
De koopkrachtpremie is een eenmalige premie die een onderneming kan uitreiken aan haar werknemers indien goede resultaten werden behaald en op voorwaarde dat hierover een cao werd afgesloten (zie verder) . De premie mag maximaal 750 euro bedragen en kan uitgereikt worden vanaf 1 juni 2023 tot 31 december 2023. De premie kan besteed worden tot 31 december 2024.
De koopkrachtpremie neemt de vorm aan van een consumptiecheque en kan gebruikt worden voor alle producten en diensten waarvoor vandaag een maaltijdcheque of ecocheque gebruikt wordt. Het gaat dus om de aankoop van voeding in een winkel of restaurant, of de aankoop van ecologische producten. In principe wordt de koopkrachtpremie elektronisch uitgereikt, tenzij een cao bepaalt dat ze in papieren vorm is.
De koopkrachtpremie wordt niet als loon beschouwd. Er wordt geen personenbelasting op betaald of persoonlijke sociale bijdragen. De werkgever is enkel een bijzondere werkgeversbijdrage van 16,50% verschuldigd. De premie zorgt dus niet voor de opbouw van sociale rechten voor de werknemer. Bovendien wordt de koopkrachtpremie uitgesloten van de loonmarge: de onderhandelingsmarge voor de komende 2 jaar bedraagt immers 0%, maar een eenmalige premie kan worden onderhandeld.
Wie kan de koopkrachtpremie krijgen?
De koopkrachtpremie is net zoals de vroegere coronapremie afhankelijk van de resultaten van de onderneming en/of de sector. De referentie daarbij is het boekjaar 2022.
Een recht op de koopkrachtpremie kan op twee manieren worden geopend: via een cao op ondernemingsniveau en/of een cao op sectorniveau. Beide zijn immers combineerbaar.
A. CAO op ondernemingsniveau
Op ondernemingsniveau liggen de vereisten om tot een koopkrachtpremie te komen in lijn met deze van de coronapremie. Indien er een collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten, dient enkel een verantwoording toegevoegd te worden waarom men een onderneming is waar tijdens de crisis goede resultaten zijn behaald. Die verantwoording kan breed gaan. Het kan zowel over financiële parameters gaan als productie/kwalitatieve indicatoren. De wetgever geeft hierover geen verdere instructies op beperkingen. De koopkrachtpremie op ondernemingsniveau bedraagt maximaal 750 euro per werknemer.
B. CAO op sectoraal niveau
Afspraken op sectorniveau moeten aan andere vereisten voldoen. Enkel bedrijven waar ‘hoge winsten’ of ‘uitzonderlijk hoge winsten’ zijn behaald komen in principe in aanmerking.
Om rechtsgeldig te zijn moeten de collectieve arbeidsovereenkomst op sectorniveau verplicht deze twee definities bevatten om de bedrijven af te bakenen die in aanmerking komen:
- Definitie van een hoge winst in 2022, waarna in principe een koopkrachtpremie tot 500 euro uitbetaald kan worden.
- Definitie van een uitzonderlijk hoge winst in 2022, waar de koopkrachtpremie maximaal 750 euro kan bedragen.
De vraag hierbij is uiteraard: wat zijn hoge en uitzonderlijk hoge winsten? Het begrip winst, noch de hoogte ervan worden in de wetgeving gedefinieerd. De sociale partners zijn op sectoraal vlak volledig vrij de parameters hieromtrent te bepalen (voor suggesties, zie onder). De wetgever geeft ook de vrijheid om te bepalen wat verstaan wordt onder ‘2022’, om zo boekhoudjaren af te bakenen naar gelang de realiteit in de sector.
Hoe verhouden sectorale akkoorden zich ten opzichte van ondernemingsakkoorden?
- Het maximale bedrag van 750 euro per werknemer staat voorop. Indien dit gerespecteerd wordt, staan sector-cao en ondernemings-cao elkaar niet in de weg.
- Indien geen sector-cao wordt gesloten, blijven individuele ondernemings-cao’s mogelijk, zo lang het maximale bedrag van 750 euro wordt gerespecteerd.
- In het geval van een sector-cao kan een bijkomende ondernemings-cao worden afgesloten. Deze ondernemings- cao is niet begrensd door sectorale winstdefinities. Het totaal aan koopkrachtpremies (op sectoraal en ondernemingsniveau) mag echter niet meer dan 750 euro bedragen.
